เชื่อว่าหลายคนคงสงสัยมานานแล้วเขารู้ได้อย่างไรว่าดวงดาวต่างๆบนท้องฟ้าอยู่ห่างจากเรามากแค่ไหน ทั้งๆที่คงไม่มีใครใช้ตลับเมตรไปขึงวัดระยะได้แน่ๆ หรือจะยิงคลื่นเสียงโซนาไปกระทบและจับเวลาที่จะสะท้อนกลับมาเหมือนที่วัดความลึกในทะเล แต่ดาวซึ่งในบทความนี้จะหมายถึงดาวกฤษ์ทั่วไปบนท้องฟ้านั้น ดาวเพื่อนบ้านที่ใกล้ดวงอาทิตย์เรามากที่สุดก็อยู่ห่างออกไปมากกว่า 4 ปีแสงเลยทีเดียว ซึ่งแสงนั้นเดินทางด้วยความเร็ว 3 แสนกิโลเมตรต่อวินาที แล้ว 4 ปีจะไปได้ไกลเท่าไหร่ถ้าว่างก็คำนวณเล่นๆกันดูก็ได้ครับ และการใช้คลื่นโซน่านั้นเป็นคลื่นเสียง ด้วยความเร็วเสียงที่เชื่องช้ามากเมื่อเทียบกับความเร็วแสงก็คงไม่ต้องพูดถึง

         สิ่งแรกที่ต้องเข้าใจกันก่อนคือหน่วยวัดระยะทางดาราศาสตร์นั้นหน่วยดั้งเดิมมีหน่วยเป็น AU หรือหน่วยดาราศาสตร์ โดยที่ 1 AU มีค่าเท่ากับระยะทางจากโลกถึงดวงอาทิตย์ คิดเป็นกิโลเมตรก็ประมาณเกือบๆ 150 ล้านกิโลเมตร   และอีกหน่วยวัดระยะทางอีกแบบคือ Parsec ซึ่งที่จริงมันย่อมาจาก "Parallax Angle of 1 Arc Second" หรือ ระยะทางน้อยสุดที่ทำให้เรามองเห็นตำแหน่งดาวบนท้องฟ้าขยับจากที่เดิมไป 1 อาร์ควินาที ซึ่งเท่ากับ 206,265 AU ถ้าเป็นปีแสงก็เท่ากับ 3.26 ปีแสง

         อะไรคือ "อาร์ควินาที"  มันเป็นเส้นสมมุติบนท้องฟ้าที่เราไว้ใช้ระบุการเปลี่ยนตำแหน่งไปมาของดาวบนท้องฟ้า ที่เราแบ่งเส้นสมมุตินี้พาดผ่านทั้งท้องฟ้าครึ่งวงกลมที่เราเห็นเป็น "องศา" เช่นที่ขอบฟ้าคือ 0 องศา และเหนือหัวเราพอดีคือ 90 องศา  และในช่องว่างระหว่าง 1 องศานั้นก็แยกย่อยซอยออกไปเป็น 60 อาร์คนาที และใน 1 อาร์คนาทีก็ซอยถี่ยิบย่อยลงไปอีกเป็น 1 อาร์ควินาที ทีนี้เราก็ได้เส้นระบุพิกัดพื่นที่บนท้องฟ้าแล้ว เราก็จะสามารถทราบตำแหน่งที่เปลี่ยนไปของดาวกฤษ์ได้แม้จะเพียงเล็กน้อยก็ตาม.............อ้าว บางคนแย้งว่า ดาวกฤษ์มันจะอยู่นิ่งไม่เคลื่อนที่เลยไม่ใช่เหรอ เราออกมาเห็นมันวันไหนเวลาไหนมันก็ยังอยู่ตรงเดิมเหมือนเดิม ณ เวลาที่เราสังเกตทุกครั้ง ไม่เหมือนดวงจันทร์หรือดาวเคราะห์อื่นๆ ที่เดี๋ยวมาเดี๋ยวไปตรงนั้นตรงนี้ที  .........!!! แต่ความจริงตำแหน่งของดาวฤกษ์ที่เรามองเห็นจากโลกนั้นจะมีการขยับเล็กน้อย แบบน้อยมากจนเราไม่รู้สึกถ้าไม่ได้มีการจดบันทึกโดยอ้างอิงตำแหน่งของมันกับดาวข้างเคียงและเส้นสมมุติที่เรากำหนดขึ้น
         แต่จริงๆแล้วไม่ใช่ดาวกฤษ์มันขยับ แต่เป็นเราเองต่างห่างที่มีการเปลี่ยนจุดสังเกตไป เพราะเราเคลื่อนที่รอบดวงอาทิตย์อยู่นั่นเอง ดังนั้นไม่ว่ายังไงสิ่งที่เราสังเกตเห็นจากโลกก็ต้องมีการเปลี่ยนตำแหน่งบนท้องฟ้าไปบ้างล่ะ และสิ่งที่ได้คือปรากฎการณ์ที่เรียกว่า "พารัลแลกซ์"